Yürümeyen Bisikletleri Yürüten Mühendislik Çalışmam

Her zaman söylerim: İyi bir şasi olmadan hidrolik disk fren verimliliğinden bahsedemeyiz. Ülkemizdeki yerli ve özensiz üretimler, bisiklet sektörünü inanılmaz ölçüde geriye götürdü. Bisikleti ve bisiklet kültürünü sevmeyen, önemsemeyen üreticilerin mantığı şudur: ''Parçayı taktık ve oldu.'' Teste, kontrole, denemeye ve araştırmaya gerek duymazlar.

Piyasadaki yerli bisikletlerin bir çoğunun şasisinin disk fren bağlantı bölgesi eksenden yamuktur. Bu sebeple radyal olarak fren kaliperine düzgün bir hiza ayarlaması yapmak mümkün değildir. Mekanik disk frende (jant fren zaten konumuz dışında) bu durum tel ve balata ayarıyla bir şekilde tolere edilebiliyor fakat pistonları eş zamanlı ve eşit ölçüde çalışan hidrolik sistemler için elimizde radyal hiza ayarından başka bir silah yok. Şasideki veya yine şasi kadar kötü bir üretime sahip maşadaki disk fren bağlantı kulağı; dolayısıyla varsa adaptörü eksenden yamuk olduğunda hiza anlamında kalipere nasıl bir ayar yapılırsa yapılsın ihmal edilemeyecek şiddette anormal bir sürtme meydana gelir.

Çözümden Önce Ek Bir Bölüm

Piyasada adı hidrolik fren olan, müşterileri kolayca tuzağına düşüren fakat mühendislikten nasibini almamış çok fazla fren sistemi türemeye başladı. Frenaj basıncını iletemeyen içi yensiz kuru plastik hortumların, piston tembelliğine sebep olan ve hatta pistonun geri çekilmesine engel olarak birkaç frenajdan sonra tekerleği kitleyen piston contalarının kaza yaptırdığına defalarca tanık oldum. Bu sebeple bisiklet üzerinde iyi bir fren sistemi kullanıldığından emin olunmalıdır.

Çözüm

Yukarıda bahsettiğimiz eksenel yamukluğu ustalar eğme, vurma, çekme gibi yöntemlerle düzeltmeye çalışabiliyorlar fakat bu yöntemlerin ölçüsü, standartı, şablonu yoktur ve her defasında birbirinden tutarsız sonuçlar alınır. Unutmamalıyız ki ölçemediğimiz şeyi geliştiremeyiz.

Yukarıdaki gibi bir fren şimi modelledim. Tabii ki bu modelin ölçülerini ve teknik detaylarını paylaşmayacağım. Sadece mantığını ve problemi nasıl giderdiğini anlatacağım.

Öncelikle bu şimin metal olmasını istemedim çünkü çoğu zaman var olan, altına konumlanacak diğer metal spacerların üzerinde kayma rismi olacaktı. Bu sebeple üretiminde çok daha iyi tutunan, bir miktar esnek, ısıya ve ıslanmaya karşı dayanıklı petg filament kullandım.

Şimin bir yüzeyi düz olsa da diğer yüzeyi bir miktar açılı(dediğim gibi ölçü vermiyorum). Bu açı sistemdeki eksenel yamukluğun tersi yönünde fren kaliperini yatırarak sistemi ayarlamayı mümkün kılan düz bir konuma getiriyor. Ayrıca kaliper vidası 6Nm torkla sıkıldığında şim tabanı bir miktar esneyerek ve şekil alarak fren adaptöründeki veya kadro-maşa yüzeyindeki hataları da gideriyor.

2025 sezonu içerisinde 4 aylık çok yoğun bir çalışma sürecim oldu. Bu süreç içerisinde mecburi olarak bu sistemi birkaç bisiklet üzerinde kullandım ve fren sürtmesinde dolayı doğru düzgün yürümeyen bu bisikletler yürümeye başladı, zaman içerisinde hiçbir sorun çıkarmadı. Kontrole gelen bisikletlerde herhangi bir olumsuz durum görülmedi ve çalışma arkadaşlarım mevzubahis bisikletlerde(marka-model vermiyorum) bu kadar düzgün bir kaliper ayarının mümkün olabilmesi konusunda şaşkınlıklarını gizlemediler.

Okuduğunuz için teşekkürler